Monday, August 10, 2020

अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाजको बालसाहित्य प्रकाशन ‘जेलभित्रकी सानी’

अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास), अमेरिकाबाट लेखक, अधिवक्ता एवम् हाल राष्ट्रिय सूचना आयोगको प्रवक्ता रहनुभएकी

अधिकारकर्मी कमला ओलीको जेलभित्रकी सानी बालकथासंग्रह प्रकाशित भएको आदरणीय लेखक एवम् अनेसासका ट्रस्टी गीता खत्री अध्यक्ष रहनुभएको कार्यकालमा प्रकाशित यस कृतिमा सपनाको संघर्ष, बदलाको भावना, बिछोडमिलन, जेलभित्रकी सानी, व्यस्तताको परिणाम, गरिब जीवन, उसमाथि गोली चलेको रात, छाउपडी वेदना  शंकाको परिणाम गरी वटा कथाहरु रहेका छन्

यी कथाहरु पढ्दै जाँदा नेपाली समाजमा बालबालिकाहरुले भोगिरहेको समस्या पीडाले पाठक मनलाई भावुक बनाउँछ  लेखक ओली भन्नुहुन्छजेलभित्रकी सानी मैले विभिन्न समयमा लेखेका कथाहरुको संग्रह हो यसमा नेपाली समाजको दर्द, पीडा यथार्थ प्रतिबिम्बित गर्ने कोसिस गरेकी छु देशमा २०५२ सालदेखि २०६२ सालसम्मको द्वन्द्वको समयमा बालबालिकामा परेको नकारात्मक असरलाई मैले कथामा विषयवस्तु बनाएकी छु समाजको यथार्थलाई उजागर गर्ने सकारात्मक सन्देश दिने मेरा कथाहरुको मूल विशेषता हो भन्ने मलाई लागेको

अनेसासका ता. अध्यक्ष गीता खत्रीले प्रकाशकीय मन्तव्यका भन्नुभएको लेखक कमला कानुन व्यवसायी मात्र होइनन्, उनी पत्रकार पनि हुन् खास गरी बालबालिकाको हितका लागि लेख्ने संघर्ष गर्ने पत्रकार पनि

अनेसासको ७६ औँ थुँगाका रुपमा प्रकाशित यस कृतिमा भर्खरै निवर्तमान हुनुभएका अनेसासका अत्यन्त सक्रिय पूर्व अध्यक्ष राधेश्याम लेकालीले शुभकामना मन्तव्यका क्रममा भन्नुभएको कथाकार ओलीको प्रस्तुत कथासंग्रहमा उनका नवीन सोच बलियो शिल्पकला उद्घाटित भएको

जम्माजम्मी ३२ पृष्ठ, आवरण रंगीन भित्री एकरंगी छपाइ रहेको यस कृतिको मूल्य रु. ७० रहेको चित्रकार उमेशचन्द्र अधिकारीका सुन्दर चित्रहरुले सजिएको यस कृति लेखक ओलीले आफ्ना मातापिता स्व. नारायण ओली सावित्रा ओलीलाई समर्पण गर्नुभएको मातापितालाई कृति समर्पणका क्रममा उहाँ भन्नुहुन्छमेरा परमपुज्य पिता स्व. श्रीनारायण ओली ममतामयी माता सावित्रा ओली जसले मलाई यस धर्तीमा जन्म दिएर सभ्य मान्छेका रुपमा बाँच्न सिकाउनुभयो, आमजनसमुदायको पक्षमा शिर ठाडो पारेर उभिरहने बाँचिरहने प्रेरणा दिनुभयो

Saturday, August 8, 2020

बालसाहित्य पढौँ, समीक्षा लेखौँ अनि पुरस्कार जितौँ

नेपाली बालसाहित्य पढौँ, समीक्षा लेखौँ अनि पुरस्कार जितौँ । 
अब ३ हप्तासम्मका लागि बालकोसेली प्रकाशनबाट प्रकाशित एवम् आदरणीय लेखक शान्तदास लिखित, अनुदित वा सम्पादित कुनै एक कृतिको बारेमा समीक्षा लेखेर पठाई पुरस्कार जित्न सक्नुहुनेछ । 

 ९ देखि १८ वर्षसम्मका बालबालिकाहरुले भाग लिन पाउने यस प्रतियोगितामा रु ५ सयको रिचार्ज कार्ड हरेक हप्ता पुरस्कार जित्न सकिने  छ । 
साथै कोरोनाको प्रतिकूल अवस्था सकिएपछि विजयी बालबालिकालाई प्रतिष्ठानबाट प्रकाशित बालसाहित्य कृतिहरु प्रदान गरिने छ । 

 समीक्षा पठाउने ठेगाना 
 इमेल : childacademy43@gmail.com, kartikeyaghimire@gmail.com




Saturday, August 1, 2020

दृष्टिविहीन बालप्रतिभा प्रोसेस पाण्डेको प्रतिभा | Blind Children Process Pandey

दृष्टिविहीन बालप्रतिभा प्रोसेस पाण्डे मनछुने गीत गाउँछन् प्रोसेस पाण्डे लेबरोटरी स्कुल, कीर्तिपुर, काठमाडौँमा पढ्छन् । उनी दृष्टिविहीन बालक हुन् । १२ वर्षका प्रोसेस गायनमा विलक्षण प्रतिभा हुन् । उनले कार्तिकेय बालप्रतिभा पुरस्कार र नई बालप्रतिभा पुरस्कार प्राप्त गरेका छन् । संगीत शिक्षक रमेश सुवेदीको साथले गायनमा चम्किलो भविष्य भएका साना कलिला गायक प्रोसेसलाई लेखक कविता पराजुलीले पहिलो गीत रेकर्ड गर्ने अवसर प्रदान गर्नुभयो । उहाँको सहयोगमा प्रोसेसले उहाँले नै रचना गर्नुभएको आमा सम्बन्धी सुन्दर गीत गायका छन् । स्कुलबाट घर आएँ देखिन आमा ... बोलको त्यो सुन्दर गीत गाउन अभ्यास गर्दै गरेका बालगायक प्रोसेस पाण्डे र संगीत शिक्षक रमेश सुवेदीको भिडियो हामीले यहाँ प्रस्तुत गरेका छौँ । यो भिडियो हेरेर यसका बारेमा आफ्नो विचार लेखी यसलाई मन पराएर साझा गरिदिनु हुन आव्हान गर्दछौँ ।

दृष्टिविहीन बालप्रतिभा हरिकृष्ण भट्टसँँग कुराकानी

बालसाहित्य प्रतिष्ठान नेपालको आँखा नदेख्ने दृष्टिविहीन बालबालिकाका लागि रेडियो वितरण कार्यक्रममा अन्धा बालबालिका संरक्षण समाज, लोलाङ, काठमाडौँ पुगेका थिए । उक्त अवसरमा उनले दृष्टिविहीन बालप्रतिभा हरिकृष्ण भट्टसँँग दृष्टिविहीनको जीवनमा रेडियोको महत्व बारेमा कुराकानी गरेका छन् ।

Monday, July 20, 2020

बालसाहित्य प्रतिष्ठानका दुई नयाँ किताब

शैलेन्दुप्रकाश नेपाल
बालसाहित्य प्रतिष्ठान नेपालबाट दुईवटा बालकविता सङ्ग्रहहरु प्रकाशित भएका छन् । वि.सं. २०७६ मा प्रकाशित यी कृतिहरु शैलेन्दुप्रकाश नेपाल लिखित जूनलाई चुम्ने इच्छा र देवु लुइँटेल लिखित मेरो गाउँ हुन् ।

 प्रतिष्ठानबाट वर्ष २०७६ मा प्रकाशित पहिलो कृति जूनलाई चुम्ने इच्छा लेखक नेपालको चौथो बालकवितासङ्ग्रह हो । यसअघि उहाँका झुल्के घाम, मकमक घुर्र र सानी नानी गरी ३ वटा बालकाव्य कृतिहरु प्रकाशित छन् । केटाकेटी मिडियाबाट उहाँको फूलको साथी बालकथासङ्ग्रह पनि प्रकाशित भएको छ ।
    महाकाव्यकार शैलेन्दुप्रकाश नेपालका तीन दर्जन बढी कृतिहरु प्रकाशित छन् । उहाँका जूनू (२०४८), अनामिका (२०५६) र डायना (२०६१) गरी तीनवटा महाकाव्यहरु प्रकाशित छन् । लेखक नेपालले बालसाहित्यका क्षेत्रमा गीत, कविता, कथा र निबन्ध विधामा कलम चलाउनु भएको छ । उहाँले विद्यालयस्तरका थुप्रै पाठ्यपुस्तकहरु पनि लेख्नुभएको छ । नेपाल प्रतिष्ठित पुरस्कार र सम्मानहरुबाट पुरस्कृत तथा सम्मानित लेखक हुनुहुन्छ । 
जूनलाई चुम्ने इच्छा बालकविताकृतिमा १५ वटा कविताहरु छन् । पढ्न बस, स्कुल कहिले जाने, मलाई मनपर्छ, हजुरआमा, दसैँ आयो, मुसो आयो, गुच्चा लगायत यी कविताहरु बालबालिकाको रुचि र भावनालाई समेटेर लेखिएका छन् ।
    राष्ट्रकवि माधव घिमिरेले बालकविता रचना गर्दा लेखक आफूले आफू के सोचिरहेको छु भन्ने होइन बालबालिकाका सुख र दुःखलाई उनीहरुकै भाव र बोलीलाई पक्रेर सरल भाषामा लेख्न सक्नुपर्छ भन्ने धारणा केटाकेटी अनलाइनका लागि गरिएको कुराकानीमा भन्नुभएको थियो । बालकवितामा सरल ठेट नेपाली भाषा र लयात्मकता पनि महत्वपूर्ण हुन्छ भन्ने राष्ट्रकविज्यूको जोड थियो ।         वास्तवमा राष्ट्रकविज्यूको बालकवितालाई हेर्ने यो चश्मा लगाएर हेर्ने हो भने लेखक नेपालका यी बालकविताहरु उत्कृष्ट छन् । यी कवितामा बालबालिकाको हाँसो, समस्या र बाल इच्छा अनि अकांक्षालाई सरल भाषामा व्यक्त गरिएको छ । हरेक कवितामा लयले मिठास थपेको छ । बालकविता लेख्दा शब्दहरुको लयात्मक संयोजनका साथै तिनमा भाव पक्ष पनि बलियो बनाउन सकियो भने ती कविता सुन्दर र पठनीय बन्न सक्छन् भन्ने सन्देश लेखक नेपालका यी बालकविताहरुबाट लिन सकिन्छ । ७ वर्षमुनिका बालबालिकालाई पढेर सुनाउन र त्योभन्दा माथि उमेरकाले आफैँ पढ्न सक्ने यो बालकविताको किताब शुद्ध नेपाली भाषामा बालकविताको स्वाद आफ्ना बालबालिकालाई दिन चाहने हरेक अभिभावक, विद्यालय र पुस्तकालयहरुका लागि यो कृति पठनीय र उपयोगी रहेको छ । 
बुकआर्ट नेपाल, कुलेश्वर, काठमाडौँबाट वितरीत यो किताबमा रंगीन २० पृष्ठ रहेका छन् । मूल्य रु. १ सय ३५ रहेको छ ।

पल्पसा मानन्धर
किताबमा चित्रकार पल्पसा मानन्धरका चित्रहरु रहेका छन् । चित्रकार पल्पसा मानन्धर बालसाहित्य प्रतिष्ठान
नेपालका नियमित चित्रकार हुनुहुन्छ । रिड मिडियामा संलग्न चित्रकार मानन्धरले यस कृतिमा आकर्षक चित्रहरु बनाउनु भएको छ । तिन दर्जन बढी कृतिहरुमा चित्र बनाइसक्नुभएकी मानन्धर नयाँनयाँ शैलीमा चित्र बनाउन सिपालु युवा चित्रकार हुनुहुन्छ । उहाँले चित्रकला विषयमा ललितकलाबाट स्नातकोत्तर गर्नुभएको छ । उहाँ वर्षका उत्कृष्ट चित्रकार पुरस्कारबाट पुरस्कृत चित्रकार हुनुहुन्छ । उहाँले थुप्रै पटक एकल तथा सामूहिक चित्रकला प्रदर्शनीहरुमा भाग लिइसक्नुभएको छ । उहाँको सुन्दर चित्राङ्कनले यस कृतिलाई अझ बढी आकर्षक बनाएको छ । 

देवु लुइँटेल
प्रतिष्ठानबाट वर्ष २०७६ मा प्रकाशित अर्को कृति मेरो गाउँ देवु लुइँटेल लिखित बालकविता सङ्ग्रह हो । लेखक लुइँटेल बालसाहित्य लेखनमा सक्रिय प्रतिभा हुनुहुन्छ । छन्द वाचन, लेखन तथा सम्पादनमा उहाँको सक्रियता प्रशंसनीय रहेको देखिन्छ । यसअघि उहाँका स्वाभिमान (२०७०), नेपाली हिज्जे स्वरुप र प्रयोय (२०७०) लगायत कृतिहरु प्रकाशित छन् । नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठानबाट प्रकाशित बालपत्रिका बालप्रज्ञाका सम्पादक उहाँले जदौका निबन्ध, ड्रिम्स, स्पन्दन, सहकार्य आदि पत्रपत्रिका तथा कृतिहरुको सम्पादन गर्नुभएको छ । ग्लोबल थिएटर फेस्टिबल मुभमेन्ट, उडिसा, भारत र महिला, बालबालिका तथा समाज कल्याण मन्त्रालय, काठमाडौँबाट पुरस्कृत उहाँले पुष्पराग सर्वोत्कृष्ट रचनाकार सम्मान, बुद्ध डेन्टल हस्पिटल सर्वोत्कृष्ट प्रतिभा पुरस्कार साथै काव्य गुञ्जन, छन्द तरङ्ग लगायत संघसंस्थाहरुबाट पुरस्कार सम्मानहरु प्राप्त गर्नुभएको छ । साहित्य सिर्जनाका अतिरिक्त उहाँ बालकविता, कथा र गजल लेखक/प्रशिक्षकका रुपमा पनि चिनिनुभएको छ । उहाँ हाल एसओएस स्कुल, काभ्रेमा नेपाली विषय शिक्षकका रुपमा कार्यरत हुनुहुन्छ ।
 मेरो गाउँ कृतिमा रहेका सुन्दर चित्रहरु चित्रकार पल्पसा मानन्धरले बनाउनु भएको हो । यस कृतिमा रमाइला
१२ वटा बालकविताहरु रहेका छन् । मेरो गाउँमा, पुतली र फूल, इन्द्रेणी, हावा, पानी, साथी, कमिला, मौरी, बादल, आच्छुआच्छु जाडो लगायत विविध शीर्षकमा रहेका यी कविताहरु बालरुचि र विषयका कविताहरु हुन् । यी कवितामा बालबालिकाको भावना पोखिएको छ । बालबालिकाले स्कुलप्रति राख्ने दृष्टिकोण, जाडो हुँदा उनीहरुले पाएको दुःख अनि बादल र इन्द्रेणीलाई हेर्दा बालमनमा उत्पन्न हुने जिज्ञासालाई लेखकले सुन्दर शैलीमा प्रस्तुत गर्नुभएको छ ।
 वास्तवमा वर्तमान समयमा बालबालिकाको सोचाइको स्तर मल्टिमिडियाले गर्दा निकै फराकिलो बनिसकेको छ । उनीहरुलाई शिक्षा दिन्छु भन्ने भावनाबाट प्रेरित भएरबालसाहित्य लेखनमा प्रवृत हुन खोज्नु लेखकका लागि जोखिमपूर्ण हुनसक्छ । एउटा शिक्षक भएका नाताले लेखक लुइँटेल यो कुरामा सचेत देखिनुहुन्छ । यस कृतिमा समावेश कविताहरुमा लेखक कतै पनि शिक्षकका रुपमा प्रस्तुत हुनुभएको छैन । लेखक बालबालिकाको साथीको रुपमा वा बालबालिका स्वयं भएर प्रस्तुत भएका यी कविताहरु पठनीय छन् । बालमैत्री छन् । यस कारण यी कवितामा बाल लोली र बोली सुन्न सकिन्छ । बाल हृदयको स्पन्दन महसुस गर्न सकिन्छ ।  सरल र शुद्ध नेपालीमा लेखिएका बालकविता आफ्ना बालबालिकालाई पढाउन चाहने सबैका लागि यो कृति किनेर पढ्न योग्य रहेको छ । बुकआर्ट नेपाल, कुलेश्वर, काठमाडौँबाट वितरीत यो किताबमा रंगीन २० पृष्ठ रहेका छन् । मूल्य रु. १ सय ४५ रहेको छ ।
 अन्त्यमा प्रतिष्ठानबाट कृति प्रकाशित लेखकद्धय नेपाल र लुइँटेल तथा चित्रकार मानन्धर, डिजाइनर रश्मी खागी लगायत सबैमा हार्दिक बधाई छ । यी सर्जकहरुलाई भविष्यमा पनि यस्तै स्तरीय रचनाहरु सिर्जनाका लागि शुभकामना व्यक्त गर्दछु । 
कार्तिकेय 
 पोस्ट बक्स २५८५९, काठमाडौँ, नेपाल ।

Thursday, July 9, 2020

नेपाली बालसाहित्यमा बालउपन्यास चाहियो, किन ?

कार्तिकेय 
उपन्यास सबै भन्दा लोकप्रिय साहित्यिक विधा हो । गद्यमा रचना गरिने यो आख्यान विधा अन्य विधाको तुलनामा सबैभन्दा लोकप्रिय र शक्तिशाली पनि मानिन्छ । उपन्यासमा व्यापक पाठकको रुचि देखिन्छ । पाठकको आकर्षणका हिसाबले हेर्ने हो भने पनि उपन्यासको स्थिति बलियो देखिन्छ । उपन्यासमा वर्णन गरिने परिवेश, चरित्र र घट्ना आदि जीवनसँग सम्बद्ध रहने गर्दछन् । जसका कारणले उपन्यासको पाठकसँगको सामिप्यता गाढा रहेको हुन्छ । 
वास्तवमा जीवन र जगत्को व्यापक अभिव्यक्ति दिने साहित्यिक रचना उपन्यासको प्राण नै कलात्मक भाषा हो अर्थात् त्यो नै लेखकको आफ्नो शैली हो । उपन्यासको पुस्तक पठनदेखि चलचित्रको पर्दासम्म फैलिन सक्ने मास अडियन्सका कारणले गर्दा पनि आधुनिक साहित्यमा यसले ठुलो लोकप्रियता ओगटेको देखिन्छ । तर बिडम्बना नै मान्नुपर्छ यस मामिलामा नेपाली बालसाहित्य गरिब छ । उपन्यास प्रकाशनका हिसाबले नेपाली बालसाहित्य कंगाल नै छ भन्दा पनि हुन्छ । यही कारणले गर्दा नेपाली बालसाहित्य मूल धारको नेपाली साहित्यभन्दा पछाडि छ ।


 बालसाहित्यले मूलधारको साहित्यसँग काँधमा काँध मिलाएर हिँड्न नसक्नुको अन्य थुप्रै कारणमध्ये एउटा प्रमुख कारण यो पनि हो । अब उपन्यासको चर्चातिर नै फर्कौँ, उपन्यासमा समग्र जीवनको चित्रण गरिने भएकाले यो वृहत् आख्यान हो । यसमा आफ्नो
लेखकसँगग आदरणीय उपन्यासकार डायमन शमशेर राणा 
जसले उपन्यास लेखेर नै धेरै लेखकस्व र ख्याति आर्जन गरेका थिए ।
माटोमा बाँचिरहेका
, बाँच्नका लागि संघर्ष गरिरहेको जीवनको जीवन्त चित्रण हुने गर्दछ । यसले उनीहरु बाँचिरहेको समाज, संस्कृति र भूगोलको मौलिकता बोकेको हुन्छ । यसले आफ्नो राष्ट्रिय पहिचान पनि बोकेको हुन्छ । बालसाहित्यमा लेखिने उपन्यासको हकमा त आफ्नो सभ्यता र संस्कृति नयाँ पुस्तामा हस्तान्तरण गर्नका लागि यो विधाको महत्व अझ उच्च रहेको देखिन्छ । तर नेपाली बालसाहित्यमा उपन्यास प्रकाशनको कमीले गर्दा यो पक्षमा त झन् केही काम हुनसकेको छैन । यही र यस्तैयस्तै कारणले गर्दा नै नेपाली बालसाहित्यले हाम्रा बालबालिकाहरु बाँचिरहेको विविध परिवेश, उनीहरुको विविधतायुक्त जीवन शैली, समाज, संस्कृति र समग्र जीवन र जगत्लाई प्रस्तुत गरेर नेपाली माटोको मौलिक कालजयी रचना दिन सकेको छैन । 


उपन्यास नै एउटा नयाँ सबैको प्रिय, राष्ट्रले नै स्वामित्व लिने पात्र जन्माउन सक्ने विधा हो । तर त्यही विधाको विकासका लागि काम हुन सकिरहेको छैन । काम हुनु जरुरी देखिन्छ । यही कारणले गर्दा हामीले नेपाली बालसाहित्यमा बढीभन्दा बढी लेखकलाई बालउपन्यास लेख्न प्रोत्साहित गर्नु जरुरी छ । उनीहरुको प्रयासलाई हौसलाको उर्जा दिनु जरुरी छ ।

Wednesday, July 8, 2020

नेपाली बालसाहित्यमा सुशीला देउजा र ‘महिमा’ बालउपन्यास

सुशीला देउजा
सुशीला देउजा कथा, कविता, नियात्रा र लघुकथा लेखनमा परिचित साहित्यकार हुनुहुन्छ । उहाँका प्रयासको पहिलो खुड्किलो (कथा संग्रह, २०६३), नयाँ बिहानी (कविता संग्रह, २०६३), पर्दाभित्रको यथार्थ र काबुल यात्रा (कथा संग्रह र यात्रा संस्मरण, २०६४), दोभान (लघुकथा र कविता संग्रह, २०६६), केही पाइला केही अनुभूति (विकसितदेखि द्वन्द्वप्रभावित मुलुकहरुको भ्रमणबाट, २०६८), चारु (कथा संग्रह, २०७०), भगवानको रुप (सचित्र बालकथासङ्ग्रह, २०७१), बाघ र बाबा (बालचित्रकथाकृति, २०७४), पेटको आगो (लघुकथासंग्रह, २०७५) र महिमा (बालउपन्यास, २०७५) गरी ९ कृतिहरु प्रकाशित छन् । उहाँले दुर्गादेवी उत्कृष्ट बालसाहित्य लेखक पुरस्कार, २०७४, सूचक सम्मान, नेपाल इन्जिनियरिङ श्रीमती समाज सम्मान, कपन बानेश्वर साहित्यिक साप्ताहिक पत्रिकाबाट उत्कृष्ट लेखक सम्मान, २०७२ लगायत विभिन्न सम्मान र पुरस्कारहरु प्राप्त गर्नुभएको छ । उहाँले त्रिविविबाट स्नातक गर्नुभएको छ । वास्तवमा नेपाली बालसाहित्यमा सुशीला देउजा नयाँ नाम होइन । उहाँ यस क्षेत्रमा निरन्तर सक्रिय हुनुहुन्छ । 


यसअघि नेपाली बालसाहित्यमा पहिलो प्रयासस्वरुप एउटै कृतिमा चार भाषा समावेश गरी उहाँको बाघ र बाबा बालचित्रकथाकृति प्रकाशित भएको थियो । उक्त कृतिका लागि उहाँले दुर्गादेवी उत्कृष्ट बालसाहित्य लेखक पुरस्कार, २०७४ पनि प्राप्त गर्नु भएको थियो । उक्त कृतिमा एकदिन एउटा बाघ दौडिँदै आएर बाबाको कुटी छेउमा भ्वाक्क पछारिन्छ । त्यसपछि बाबाले बाघको उपचार गर्छन् । अनि बाघले पनि बाबालाई आपत परेको बेलामा सहयोग गर्छ । उक्त किताबमा रहेका सुन्दर चित्रहरु वरिष्ठ चित्रकार अविन श्रेष्ठले बनाउनुभएको हो । चारवटा भाषामा एकैचोटि एउटै किताबमा प्रकाशित यो नेपालको पहिलो बालचित्रकथाको किताब हो । अनुवादकहरु डा. रामदयाल राकेश (मैथिली), नरेशवीर शाक्य (नेपाल भाषा) र महेश पौड्याल (अङ्ग्रेजी) ले यस किताबमा काम गर्नुभएको छ । यस कृति बालसाहित्य प्रतिष्ठान नेपालबाट प्रकाशित भएको हो । 

 वास्तवमा अहिले नेपाली बालसाहित्यमा बालउपन्यासको अत्यन्त ठुलो अभाव रहेको छ । यो अभावलाई पूरा गर्न नसकिएको अवस्था छ । यस्तो अवस्थामा लेखक देउजा नयाँ बालउपन्यास महिमा लिएर हामी माझमा आउनुभएको छ । उहाँलाई हार्दिक स्वागत र बधाई छ । प्रस्तुत बालउपन्यास महिमा लेखक देउजाको पहिलो बालउपन्यास हो । हराएका बुवा खोज्न एउटी छोरीले गरेकी संघर्षको कथा नै महिमा उपन्यासको मूल कथा हो । बुवालाई असाध्यै माया गर्ने छोरी महिमाका माध्यमले लेखक देउजाले ग्याजेटमा रमाइरहेको वर्तमान पुस्तालाई परिवारको महत्वबारे केही कुरा भन्नुभएको छ । वास्तवमा यस उपन्यासकी नायिका महिमा मार्फत् लेखिका देउजाले आमाबुवाप्रति सहिष्णु बन्न र आफ्नो कर्तव्यप्रति सजग हुन बालबालिकालाई आव्हान गर्नुभएको छ ।

ग्याजेटमा रमाएर आफ्नै घरमा पनि आमाबुवाबाट पूरै अलग भई जीवन निर्वाह गर्नतर्फ अग्रसर भइरहेको वर्तमान नयाँपुस्ताका लागि महिमा एउटा फरक कथा हो । यस कथाका माध्यमले आफूसँग हुँदा महत्व नदिइएका आमाबुवाको महत्व उहाँहरु हामीमाझ नहुनुभएपछि कति धेरै हुन्छ भन्ने कुरालाई मार्मिक ढंगले भनिएको छ । प्रकाश रञ्जितको चित्रकलाले किताबलाई अझ आकर्षक बनाएको छ । पहिलो प्रयासमा यति राम्रो बालउपन्यास रचना गर्ने लेखिका देउजालाई बधाई छ ।

उहाँले यस उपन्यास तयारी गर्दाको क्रममा बालबालिकासँग अन्तरक्रिया गर्दै उनीहरुलाई पाण्डुलिपि पढ्न दिएर प्राप्त सुझावबारे सचेत भई यो उपन्यास तयार गरेको सम्झना साझा गर्नुभएको छ । कृतिमा समावेश लेखकको भनाइ मन्तव्यका क्रममा लेखिका देउजा भन्नुहुन्छ “वास्तवमा असल बालसाहित्य सिर्जना गर्न धेरै मिहिनेत गनुपर्ने रहेछ । यो त सुरुवात मात्र हो । बालबालिकाको संगतले मैले धेरै कुरा सिकेकी छु ।” 

 साँच्चै महिमा कृति प्रकाशनअगाडि चेल्सी स्कुलका बालबालिकाहरु माझ गरिएको पाण्डुलिपिमाथि छलफल कार्यक्रम र बालबालिकाबाट प्राप्त सुझावहरुले लेखक मनलाई झकझक्याएको छ । लेखिका देउजाको यो उत्साह र जागरले भविष्यमा उहाँका अन्य उपन्यासहरु पनि पढ्न पाइनेछ भन्ने विश्वास राख्दै उहाँलाई यस कृतिको सफलताको शुभकामना छ । अन्त्यमा महिमा उपन्यास पढ्नुहुन सम्पूर्ण बालबालिकाहरुलाई आव्हान छ । वि.सं. २०७६ चैतमा प्रकाशित असी पृष्ठको यस सचित्र बालउपन्यासको मूल्य रु. २०५ रहेको छ ।

बालअधिकार अवरधारणाकी प्रणेत्री एग्लान्टाइन जेब

Eglantyne Jebb's Life Story

WONDERLAND: Children's Novel, Presented by Nayan

Sunday, July 5, 2020

आफूले रचना गरेको कथाको किताब प्रकाशनका लागि छनोट भएपछि समीर कोजु भन्नुहुन्छ


समीर कोजु (जन्म-२०५९/०९/०६)
कथा साहित्यको एउटा रमाइलो विधा हो । कथाले मलाई बाल्यकालदेखि नै उत्साहित बनायो । धेरै कथाहरू पढेपछि म मेरो आफ्नै कथा लेख्न उत्सुक थिएँ मेरो उत्सुकता पूरा गरेकोमा बालसाहित्य प्रतिष्ठान नेपाललाई धन्यवाद छ । लेखक कार्तिकेयको भक्तपुरका बालबालिकाका लागि कथावाचन तथा लेखन कार्यशालामा सहभागी भएपछि मैले रचना गरेको कथा आज किताब प्रकाशनका लागि छनोट भएकोमा म अत्यन्त खुसी भएको छु । 
कार्तिकेय ट्रस्ट नेपालका अध्यक्ष/संरक्षक आदरणीय मोहन कार्की र बालसाहित्य प्रतिष्ठान नेपालका संरक्षक आदरणीय प्रा.डा. अच्युतमणि आचार्यप्रति आभारी छु । साथै भक्तपुरमा भएको कार्यक्रमको संयोजक रश्मी खागी दिदीलाई पनि धन्यवाद दिन चाहन्छु । 
मेरो कथाले अप्रत्यक्ष रूपमा यस युगमा विद्यार्थीहरू बीच इलेक्ट्रोनिक उपकरणहरूले ल्याएको नकारात्मक प्रभावको आलोचना गर्दछ । मलाई यो कथा लेख्न प्रेरित गर्ने मेरा आमाबुवा र स्कूललाई धन्यवाद दिन चाहन्छु । म आशा गर्दछु कि तपाईंले यस कथाबाट आनन्द लिनुहुनेछ ।
Teenage talent Sameer Koju is very happy to be selected for the publication of his story. Every year, Children's Literature Foundation Nepal (CLFN) has been training 300 above children and adolescent talents in storytelling and creative writing. The talents participating in this training are happy to write children's literature. We are trying to arouse the interest of the new generation in Nepali children's literature and make them enter the field of writing as well. But the influx of new writers into forceful writing is not satisfactory. We need to work harder for the arrival of new writers and painters in this field.
Because the arrival of a new generation will further develop our children's literature. Therefore, we all need to work together for the arrival of new talents in children's literature writing.